-Brussel 24 april 2024-
Minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne organiseerde vandaag tijdens de Noordzeetop in Oostende een rondetafel waarbij veiligheidsadviseurs uit de negen Noordzeelanden de koppen bijeenstaken over hoe we kunnen samenwerken om onze energie- en telecominfrastructuur in de Noordzee beter te beveiligen. Dat gaat van onderzeese gaspijpleidingen en stroomkabels over telecomverbindingen en windenergieparken tot installaties die nodig zijn om de windstroom aan land te brengen. De bedoeling is dat dit uitmondt in een Noordzee-Veiligheidspact. Onder meer gaat het over het opzetten van een grensoverschrijdend informatieplatform om systematisch informatie over beveiligingsincidenten uit te wisselen en afspraken die gemaakt moeten worden om bij incidenten zo snel mogelijk in actie te schieten, zoals het optreden van marineschepen in de territoriale wateren van een ander aangesloten land.
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is de aandacht voor eventuele risico’s voor onze kritieke infrastructuren op zee sterk verhoogd. Denk maar aan de sabotage van de pijpleidingen Nord Stream 1 en 2 in de Baltische Zee in september vorig jaar, de aanwezigheid van Russische spionageschepen in onze wateren en de Chinese inmenging in onze Europese bedrijven en software voor vitale toepassingen.
Bij alle Noordzeelanden is deze realiteit hard aangekomen. Het besef dat onderwaterkabels en pijpleidingen (data, elektriciteit, gas) die tientallen landen verbinden, wel degelijk beschadigd kunnen worden met dramatische gevolgen voor de financiële sector en zelfs ons internet. Ook de gas-hub in Zeebrugge, die zeer belangrijk is voor elektriciteitsproductie in België en bij uitbreiding West-Europa, kan een potentieel doelwit zijn voor sabotage.
Om die reden was minister Van Noordzee Vincent Van Quickenborne vandaag tijdens de Noordzeetop in Oostende de gastheer voor een rondetafel waarbij veiligheidsadviseurs uit de negen Noordzeelanden de koppen bijeenstaken over hoe we kunnen samenwerken om onze energie- en telecominfrastructuur in de Noordzee beter te beveiligen. Opvallend, op de eerste Noordzeetop – vorig jaar in het Deense Esbjerg – was dat nog geen thema.
Noordzee-Veiligheidspact
De manier waarop belangrijke maritieme infrastructuur wordt beveiligd, verschilt van land tot land. België had reeds gesprekken opgestart met Nederland en het Verenigd Koninkrijk over de gezamenlijke beveiliging van bestaande infrastructuur in de Noordzee. In de toekomst zal deze infrastructuur nog uitgebreid worden en nog meer landen zullen zich met ons en met elkaar verbinden.
De Noordzeelanden kwamen vandaag overeen om een Noordzee-Veiligheidspact in te stellen. Dit pact moet ervoor zorgen dat offshore- en onderwaterinfrastructuur over de grenzen heen verzekerd is van eenzelfde niveau van beveiliging. Hierbij wordt ingezet op een uniforme aanpak, een betere informatie-uitwisseling en rapportering van incidenten en een nauwere samenwerking met de NAVO en EU die de nodige paraatheid kunnen garanderen mocht er toch iets gebeuren.
Om onze infrastructuur te beschermen en de weerstand tegen ongewenste inmenging of sabotage te verhogen, moeten we voortaan reeds van bij de ontwikkeling rekening houden met de mogelijke risico’s en dreigingen. Dat doen we bijvoorbeeld door de infrastructuur uit te rusten met landingsplaatsen voor drones in de lucht en onder water, akoestische detectieschilden onder water en camerabeveiliging.
België neemt het voortouw
De federale regering besliste vorige vrijdag 1 miljoen euro vrij te maken om te investeren in de beveiliging van de Noordzeeinfrastructuur. De uitvoering van het Noordzee-Veiligheidspact zal hiermee ondersteund worden.
In België worden de veiligheidsbelangen gecoördineerd door het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK) in Zeebrugge. Dat wordt bemand door het Directoraat-Generaal Scheepvaart van de FOD Mobiliteit en Vervoer, de scheepvaartpolitie, douane en defensie. Zij werken hiervoor samen met inlichtingen- en veiligheidsdiensten zoals de Veiligheid van de Staat, OCAD en ADIV. Er werd budget uitgetrokken om nog dit jaar nieuwe software te kunnen aankopen om verdachte activiteiten nauwkeuriger te kunnen detecteren en op te volgen. Sinds begin dit jaar is ook de wet Maritieme Beveiliging van kracht die het onder andere mogelijk maakt om camerabewaking op zee te voorzien. Onder meer op de windmolens zal dit het geval zijn. We kunnen voortaan ook werken met mobiele camera’s op drones of op vaartuigen.
Vincent Van Quickenborne, minister van Noordzee: “De eerste voorwaarde voor energieonafhankelijkheid is de beveiliging van diezelfde energieonafhankelijkheid. De bedreigingen en uitdagingen zijn de laatste maanden sterk toegenomen. Met de deelnemers aan de rondetafel over de beveiliging van de infrastructuur in de Noordzee hebben we besloten een Noordzee-Veiligheidspact te sluiten. In dit pact zorgen we ervoor dat onze datakabels, olie- en gaspijpleidingen en windmolenparken op hetzelfde niveau worden beveiligd. Daarnaast gaan we de rapportage van incidenten op een gemeenschappelijk platform structureren en de nodige afspraken maken met de NAVO en de EU om over voldoende capaciteit te beschikken om in te grijpen als er iets gebeurt. België heeft ook toegezegd om 1 miljoen euro te investeren in het platform ter ondersteuning en uitvoering van het Noordzee-Veiligheidspact.”