-24 april 2023- foto’s © Georges Janssens –
Herita gaat het Hooghuis in Doel restaureren. Eerste werken vandaag gestart.
Een dik jaar na het historisch akkoord voor Doel worden de eerste effecten van het verbond zichtbaar. Erfgoedstichting Herita is vandaag van start gegaan met werken rond het 17de-eeuwse Hooghuis, een beschermd monument. Om de overwoekerde erfgoedsite terug vrij en toegankelijk te maken, werd er duchtig gesnoeid. Vlaams minister voor Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele stak een handje toe.
Herita zal zich de komende jaren toeleggen op de herwaardering van het Hooghuis. Het beschermde monument was decennia lang slachtoffer van de onzekerheid rond de toekomst van het havendorp. “Door jarenlange onduidelijkheid is de site in verre staat van verval. Herita zal het pand restaureren en aanpassen naar een nieuwe bestemming,” zei algemeen directeur Matthias Francken. “Niet alleen het herbestemmingstraject, maar ook delen van de werf zullen participatief zijn.“
De organisatie betrekt bij haar restauratieprojecten helpers van allerlei pluimage: experts, maar ook vrijwilligers, studenten en cursisten in opleidingstrajecten, want “erfgoed is een zaak van iedereen”, volgens Franken. Voor de snoeiwerken rond het Hooghuis riep Herita alvast de hulp in van W-green uit Beveren. De lokale werkgever uit de sociale economie gaat aan de slag met mensen die moeilijker de weg vinden naar het reguliere arbeidscircuit.
Het Agentschap Onroerend Erfgoed kent voor de restauratie van het Hooghuis en tuin een premie toe van € 1.496.000. Vlaams minister Matthias Diependaele was aanwezig bij de aftrap: “Vorig jaar bezegelden we samen een nieuwe toekomst voor het landschap en erfgoed in en rond Doel. Hierdoor kunnen we eindelijk een punt zetten achter een jarenlang aanslepend dossier, namelijk het Hooghuis, een van de meest markante monumenten van dit Scheldedorp. Herita, dat recent eigenaar werd van dit iconisch gebouw, zal voortaan instaan voor het duurzaam beheer ervan. Nadien krijgt het Hooghuis in samenwerking met alle betrokken partijen, ook de inwoners van Doel, een nieuwe invulling. We willen de bezoekers en de inwoners de nieuwe dynamiek van het dorp en omliggend poldergebied laten ontdekken en beleven vanuit dit herboren monument.”
Herita zal het herwaarderingsproject verder financieren door fondsen te werven en nieuwe leden aan te trekken. De organisatie streeft ernaar om in Vlaanderen een gelijkaardige rol te gaan vervullen zoals de National Trust in het Verenigd Koninkrijk. “Herita is vereerd om deze plek te mogen herwaarderen binnen de context van een herlevend Doel. Samen met lokale partners willen we van het Hooghuis de hub maken voor een bezoek aan Doel en het ommeland,” zei Francken. “Men had ervoor kunnen kiezen om Doel plat te gooien, gelukkig is er gekozen voor de meest duurzame weg. Dat is niet de gemakkelijkste piste, maar een samenleving draait rond het vinden van goede evenwichten. Herita wil hier de komende jaren kwartiermaker zijn en het Hooghuis een rol laten spelen bij de verdere relance van Doel. We gaan hier niet enkel de geschiedenis vertellen van deze plek, we gaan ook lessen trekken voor de toekomst.“
Minister Diependaele trad bij: “Ik ben blij dat het iconische Hooghuis een rol van betekenis gaat spelen in de toekomst van Doel. Ik reken erop dat dit project een motor zal zijn voor de andere positieve ontwikkelingen op deze Scheldeoever.”
Het herbestemmingstraject voor het Hooghuis is gepland om te worden afgerond in januari 2024. De structurele restauratie zou starten in augustus van datzelfde jaar om af te ronden in juli 2026. Herita zal geïnteresseerden op de hoogte houden via een restauratieblog.
Over het Hooghuis
Het 17de-eeuwse Hooghuis werd meer dan eens bijna afgebroken en staat symbool voor de overlevingsdrang van Doel. In 2017 waren er zelfs plannen om het monument te verplaatsen naar Prosperpolder. Uiteindelijk werd dat project afgeblazen. Nu Doel op de kaart blijft (cfr. akkoord van 30 maart 2022), kan Herita aan de slag om deze markante plek te redden van verval.
De geschiedenis van het Hooghuis start in 1645. Jan Willemsen, een protestants schipper, koopt een stuk grond in Doel en laat er een huis bouwen. Door de eeuwen heen gebeuren er verschillende eigendomswissels. Het pand doet dienst als woning, winkel, afspanning en café. De huidige naam Hooghuis wordt pas in de 19de eeuw gegeven. De plek wordt vaak in verband gebracht met Pieter Paul Rubens, die het zou hebben geërfd via zijn schoonvader, Jan Brant. In realiteit gaat het echter om een verwarring met een ooit nabijgelegen herenhuis.
Sinds 1978 is het Hooghuis beschermd als monument. Opvallend is de barokke deuromlijsting in blauwe hardsteen. Ook binnenin zijn er enkele pareltjes: een barokke schouw met marmer en witte, Delftse tegels, een laatgotische schouwmantel en een authentiek eiken balkenplafond. Door de jarenlange onzekerheid rond de toekomst van Doel is deze erfgoedsite in zeer slechte staat.
Meer weten over Doel en het alomvattende verbond Linkerscheldeoever…
Meer weten over Jachthaven van Doel
