-6 APRIL 2023-
België zet deze week een nieuwe stap in de digitalisering van de scheepvaarsector met de lancering van twee applicaties, STCW-on-Web 2.0 en CrewCert. Dit heeft als doel de administratieve lasten te verminderen, de efficiëntie te verbeteren en zo de concurrentiepositie van schepen onder Belgische vlag te versterken. Sinds 2021 was het al mogelijk om scheepsgebonden certificaten digitaal aan te vragen en te ontvangen. Voortaan kan het ook voor persoonsgebonden certificaten. Opnieuw speelt ons land hiermee een wereldwijde voortrekkersrol en besparen we onze reders heel wat onnodige kosten.
Het Belgisch Scheepvaartwetboek dat sinds 1 september 2020 van kracht is, bevat reeds alle nodige rechtsgronden om de digitalisering van de maritieme sector volledig te ondersteunen. Zo hebben schepen nu al de mogelijkheid om de talrijke logboeken op digitale wijze bij te houden en worden binnen DG Scheepvaart de nodige ICT-applicaties ontwikkeld om alle aanvragen voor de aflevering van de talrijke certificaten die aan boord van schepen nodig zijn, op een digitale manier te verwerken.
Met de lancering van de online tool NaviCert in 2021 heeft ons land al een grote stap vooruitgezet om alle scheepsgebonden certificaten voor de maritieme sector digitaal ter beschikking te stellen. België was daarmee naast Denemarken het enige land ter wereld dat alle scheepsgebonden certificaten digitaal aflevert. NaviCert vormt sindsdien de spil van de controle op de verplichte scheepscertificaten.
Vaarbevoegdheidsbewijs
Volgens de vereisten van het Internationaal Verdrag betreffende de normen voor zeevarenden inzake opleiding, diplomering en wachtdienst (STCW-verdrag) dienen bemanningsleden die op Belgische schepen willen varen een Belgisch vaarbevoegdheidsbewijs of een erkenning van een buitenlands vaarbevoegdheidsbewijs te hebben. Een vaarbevoegdheidsbewijs toont aan dat een bemanningslid in staat is een bepaalde functie uit te voeren op een schip, zoals bijvoorbeeld kapitein, stuurman of kok.
Een vaarbevoegdheidsbewijs is niet gelinkt aan de nationaliteit van het bemanningslid zelf, maar aan de vlag van het schip waarop ze varen. Als bijvoorbeeld Poolse bemanningsleden een vaarbevoegdheidsbewijs in Polen behaald hebben en op een Belgisch schip willen varen, dan kan dat enkel als ze ook in het bezit zijn van een erkenning van het Pools vaarbevoegdheidsbewijs door de Belgische overheid.
Deze vaarbevoegdheidsbewijzen en erkenningen worden afgeleverd door de dienst Certificatie van Zeevarenden Antwerpen (STCW) van DG Scheepvaart van de FOD Mobiliteit en Vervoer. In 2022 werden er zo in totaal 4.038 certificaten afgeleverd.
Traditioneel werden deze certificaten op papier verstrekt en beheerd. In de praktijk betekent dit echter dat schepen dagenlang konden stilliggen in buitenlandse havens in geval één of meerdere persoonsgebonden certificaten niet aan boord zijn. Met hoge en onredelijke kosten tot gevolg. Voor minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne is het onaanvaardbaar dat in zo’n snelle en internationale omgeving als de scheepvaart hiervoor nog geen gepaste oplossing werd gevonden.
CrewCert en STCW-on-Web 2.0
Met de lancering op 3 april van de applicaties STCW-on-Web 2.0 en CrewCert verloopt zowel de aanvraag als het afleveren van de vaarbevoegdheidsbewijzen, bekwaamheidsattesten en erkenningen nu volledig digitaal. Zo zorgen de applicaties voor een grote administratieve vereenvoudiging en versnellen ze daardoor ook het aanvraagproces voor zowel de bemanningsleden als de dienst Certificatie van Zeevarenden Antwerpen.
Certificaten en erkenningen zijn voortaan na uitgifte onmiddellijk elektronisch en online beschikbaar in de online tool CrewCert, voor zowel de rederijen als bemanningsleden aan boord van de Belgische schepen. Zo is er geen administratieve rompslomp: er hoeven geen documenten met de post of koerierdienst opgestuurd te worden naar bemanningsleden of schepen die zich aan de andere kant van de wereld bevinden.
Ook rederijen kunnen toegang krijgen
Vanaf nu kan een zeevarende in STCW-on-Web 2.0 ook een verklaring van toestemming rond persoonlijke gegevens opladen. Met dat document geeft een zeevarende toegang aan de rederij tot persoonsgebonden certificaten in beide applicaties. Mits een opgeladen toestemming in STCW-on-Web 2.0 kunnen reders een aanvraag voor een bemanningslid indienen.
Via de applicaties bezorgen rederijen alle vereiste documenten en certificaten aan de dienst Certificatie van Zeevarenden Antwerpen. Deze dienst controleert dan of alles in orde is en stelt de nodige erkenningen, bekwaamheids- of vaarbevoegdheidsbewijzen elektronisch beschikbaar in CrewCert.
Rederijen hebben daarnaast ook de mogelijkheid om bijkomende documenten van de bemanningsleden aan CrewCert en STCW-on-Web 2.0 toe te voegen, zodat ook deze elektronisch beschikbaar zijn aan boord.
Pioniersrol
De digitalisering van de scheepvaart in België versterkt de concurrentiepositie van Belgische schepen. Opnieuw speelt ons land hiermee een voortrekkersrol. Enkel Denemarken en Frankrijk hebben gelijkaardige applicaties ontwikkeld, maar niet met dezelfde functionaliteiten.
Vincent Van Quickenborne, minister van Noordzee: “Het Belgisch Scheepvaartwetboek dat sinds 1 september 2020 van kracht is bevat reeds alle nodige rechtsgronden om de digitalisering van de maritieme sector volledig te ondersteunen. Zo hebben schepen nu al de mogelijkheid om de talrijke logboeken op digitale wijze bij te houden. Met deze digitale tools kunnen we de concurrentiepositie van onze Belgische schepen versterken en de reders onnodige kosten besparen. Het ontbreken van een persoonsgebonden certificaat kon immers het stilliggen van een schip veroorzaken tot het certificaat fysiek aan boord geraakt. Dit aan tienduizenden euro’s per dag. Dat lossen we nu op met één druk op de knop. Hiermee verminderen we de administratieve lasten voor ondernemingen, burgers en overheden terwijl we de beveiliging van al deze digitale stromen verhogen. Opnieuw neemt ons land wereldwijd het voortouw met een klantvriendelijk en efficiënt digitaal systeem.”
Wilfried Lemmens, algemeen directeur van de Koninklijke Belgische Redersvereniging: “De Belgische reders verwelkomen en steunen volop dit initiatief. Het toont eens te meer dat België op maritiem een koploper is en dat de samenwerking tussen de overheid en de industrie op een professionele manier verloopt zodat België en de Belgische reders de koppositie kunnen behouden. Ook voor de toekomstige zeevarenden is dit een bevestiging van de dynamiek die leeft in de Belgische maritieme cluster. Deze dynamiek biedt aan de komende (maritieme) generaties een boeiend toekomstperspectief.”