– voor enkele tijd terug in Antwerpen aan de Droogdokkensite –
Deze laatste graanzuiger uit Antwerpen is in Nederlandse handen gekomen die het gevaarte volledig hebben gerestaureerd. Dit gebeurde in samenwerking van het Maritiem Museum in Rotterdam en het Mas in Antwerpen.
De laatste werkende stoomgraanzuiger ter wereld keert terug naar Antwerpen; echter voor enkele maanden. Na een restauratie van bijna twee jaar wordt de graanzuiger officieel geopend in aanwezigheid van Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
Lies Buyse, directeur MAS, verwelkomde de genodigden en Schepen voor Cultuur Antwerpen, Nabilla Ait Daoud, onderlijnde in haar toespraak de samenwerking tussen Antwerpen en Rotterdam om de graanzuiger terug in de huidige toestand te verkrijgen.
Minister Matthias Diependaele verwees naar de verwezenlijkingen tussen twee landen waar de banden wellicht nog meer moeten worden toegetrokken.
De projectleiders Gerben Nav en Karen Meirik lichten dan de techniciteit van de graanzuiger toe.
 |  |
Nog enkele foto’s (© Georges Janssens)
Toespraak van Nabilla Ait Daoud, Schepen voor Cultuur Antwerpen:
Geachte Mijnheer de Minister, Beste Matthias, (Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en
Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed)
Geachte Heer Directeur van het Maritiem Museum Rotterdam (dhr. Bert Boer),
beste Bert,
en beste vrienden uit Rotterdam,
Geachte dames en heren vrienden van het Maritiem Erfgoed,
Beste Lies, beste collega’s van het MAS, (Lies Buyse, directeur MAS)
Beste journalisten ook,
Van harte welkom in Antwerpen, van harte welkom op de markante plek die de Droogdokkensite is. We zijn hier vandaag samen voor een bijzondere machine én voor de publieke start van een uniek co-ouderschap!
Sta me toe eerst stil te staan bij het uitzonderlijke werktuig: de Graanzuiger 19: de laatste drijvende stoomgraanzuiger ter wereld in werkende staat!
Zo’n graanzuiger, dames en heren, is een knap voorbeeld van de innovatie en het technisch vernuft dat de maritieme wereld al sinds vele eeuwen typeert. Voor de graanzuigers er waren kostte het meer dan honderd havenarbeiderseen dikke week om 6.000 ton bulkgoed over te hevelen van het ene naar het andere schip. Mét de graanzuiger werden granen, maar ook zaden en bonen plots overgeladen met een capaciteit van bijna 200 ton per uur.
Antwerpen telde in de hoogdagen 24 van die drijvende toestellen, in Rotterdam waren het er zelfs dubbel zo veel. De eerste deed hier zijn intrede in 1910, de laatste bleef tot de jaren tachtig actief. Onze graanzuiger 19 werd in 1985 aan Nederland verkocht… en daar ligt de kiem van dit verhaal.
De graanzuiger ging deel uitmaken van de collectie van het Maritiem Museum Rotterdam.
Enter het co-ouderschap. Want tussen ons gezegd en gezwegen, beste Antwerpenaars in het publiek: het feit dat het laatste Antwerpse exemplaar in het buitenland gekoesterd werd als een erfgoedtopstuk, ge snapt, dat wroeng een bietsje, niet waor?
Mijnheer de Minister, beste Nederlandse vrienden, mag ik daarom vandaag publiek en oprecht hulde én dank uitspreken aan de collega’s van het Maritiem Museum Rotterdam, dat ze mét het MAS | Museum Aan de Stroom in 2015 al de unieke samenwerking op stapel hebben gezet ter gezamenlijk beheer van dit
statige exemplaar?
Met dit gezamenlijke co-ouderschap realiseren MAS en Maritiem Museum Rotterdam een Europees unicum, een primeur: voor het eerst in de geschiedenis nemen twee grote musea in verschillende landen de verantwoordelijkheid voor maritiem toperfgoed. Want deze graanzuiger is zowel voor Vlaanderen als Nederland van enorme betekenis. Dat blijkt ook uit de erkenning als Vlaams varend erfgoed in 2018, waardoor er extra financiële steun vrijkwam voor de restauratie. Bedankt daarvoor, Matthias.
De idyllische LAT-relatie tussen Rotterdam en Antwerpen maakt dat de Graanzuiger 19 voortaan de helft van de tijd in Antwerpen, de andere helft in Rotterdam zal aanmeren.
Het Maritiem Museum Rotterdam blijft de feitelijke eigenaar en heeft private fondsenwerving verzorgd voor de restauratie. Onze Antwerpse dank gaat uit naar de vele Nederlandse vrienden hier. In het bijzonder naar Museumdirecteur Bert Boer en zijn voorganger, de heer Frits Loomeijer; naar projectleider Karen Meirik en restauratieleider Gerben Nab, en naar Pim Janse, bestuurder van de Stichting Rotterdamse Graanzuiger.En last but certainly not least, onze dank gaat uit naar de gedreven én bekwame Rotterdamse vrijwilligersploeg die onze nieuw samengestelde Antwerpse vrijwilligersploeg onder de vleugels heeft genomen om zo in de toekomst zelfstandig in te staan voor het behoud en het openstellen van graanzuiger 19.
Dames en heren, dat verdient inderdaad een warm applaus!
Antwerpen zal de graanzuiger koesteren en verzorgen, hier, op de Droogdokkensite: een unieke plek die havengeschiedenis ademt en die we de volgende jaren ook nieuw leven zullen inblazen, dat is beloofd!
Dames en heren, en ik rond graag af: ik geef nog heel graag mee dat dit feestelijke moment ook de gelegenheid is voor de presentatie van een nieuw boek over graanzuigers. Een boek met bijdragen van Maritiem Museum Rotterdam, Waander Devillé van het MAS, de Stichting Rotterdamse Graanzuiger, het Vlaams agentschap voor Onroerend Erfgoed, en nog meer. In het boek de historiek van de graanzuigers als fenomeen, maar ook zicht op de loop van de recente restauratie van de laatste overgebleven graanzuiger 19.
Dank aan iedereen die heeft meegeschreven aan dit wonderlijke verhaal en ik geef het woord graag aan Minister Diependaele.